Шинэ оны өглөө сэрээд хүүхдүүдээ цэвэр агаарт гаргах санаатай хүүгээ сэрээгээд хөнжлийг нь сөхтөл бие дээр нь битүү улаан юм туурсан байлаа. Түүнийг хараад ихэд сандрав. Нөгөө айхтар меннингокк биш байгаа гэх бодол ч тэрхэн зуур зурасхийв. Ингээд хүүгээ хөтлөөд анхны онош тогтоох өрхийн эрүүл мэндийн төврүү бид 2 яарлаа. Энэ өдөр Бүх нийтийн амралт учир өрхийн эмнэлэгийн гадна, дотор эл хуль. Үзлэгийн эмч гэх бичигтэй хаалгыг тогштол ганцхан эмч “ор ор” гэх нь сонсогдоно. Дунд эргэм нуруутай залуухан эмч, “за юу болсон” гэж асууж эхлэв. Би ч хүүгийнхээ гадуур хувцасыг тайлж нимгэлээд хэрэг явдалаа учирлан суулаа.
Гэтэл нүд, чихэндээ итгэмгүй нэгэн зүйлийг ажиглав.
Эмч Хулан /эмчийн нэрийг өөрчлөв/ хүүгийн минь бүх хувцасыг тайлж анзаарч, харж байснаа “за байз бага зэргийн цэврүүтэй салхин цэцэг юм болов уу? гэхдээ харшил ч байж магадгүй юм юу юм болоо хэмээн утсаа оролдон” суух нь итгэл тээж орж ирсэн бид хоёр руу ус цацах шиг л болов.
Хариуд нь би: “Би ч сайн мэдэхгүй байна. Сандраад наашаал яарлаа” хэмээв
Эмч Хулан: “За түр байж байгаарай би хүнээс асууя яах вэ биз” хэмээн дахиад л утсаа ухан суулаа. Удалгүй нөгөө хүнтэйгээ холбогдож “бие дээр нь улаан юм туурсан байна тань руу зургийг нь явуулъя яах вэ? та нэг хараад өгөөч” гэв. Ингээд утсаар лавласан эмчээс хариу ирж онош нь салхин цэцэг болж таарав. Эл өвчинд тохирох эмийн жор ч мөн л утасны цаанаас ирэв.
Үргэлжлүүлэн би, эмчээ цээжийг нь чагнаад өгөөч бага зэрэг ханиалгаад байгаа юм гэхэд за гэв. “Цээж нь гайгүй байна” гээд үзлэгээ дуусгах шиг болохоор нь хоолойг нь харахгүй юмуу гэхэд цааргалсан янзтай шургуулгаа нээв.
Уг нь өмнө нь дүүрэг болон хувийн эмнэлэгт үзүүлэхэд бүх үзлэгийг асран хамгаалагчаар хэлүүлэлтгүй нэг дор хийдэг. Эхлээд цээжийг нь чагнана, хоолойг нь харна, дараа нь чих болон нүд ажиглана гээд. Гэтэл энд тийм зүйл байсангүй.
Хэлэх үгээ олж ядан ганц хоёр үг зөөж ярих түүнд ямар чмэдлэг, туршлага байхгүйг тэр үед л би ойлгосон юм.
Угтаа бол өрхийн эмнэлэгт хамгийн чадварлаг эмч ажиллах учиртай. Яагаад гэвэл өндөр настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, нярай хүүхэдтэй эхчүүдийн гол зорьж очдог газар бол өрхийн эрүүл мэндийн төв.
Зарим эмч харшил уушгины хатгалгааг ч ялгалгүй тохирохгүй эмчилгээ бичиж өгсөн тохиолдол цөөнгүй гарсан. Тиймээс өрхийн эрүүл мэндийн төвд чадварлаг нарийн мэргэжлийн эмч ажиллуулах зайлшгүй шаардлага тулгарч байна.
Нэг ёсондоо энэ шатлалын эмнэлгийг төгөлдөржүүлэх цаг хэдийн болжээ. Учир нь сэтгүүлч надад тохиолдсон дээрх үйл явдал хамгийн тод жишээ юм.
ХҮҮХЭД, ХӨГШИДГҮЙ ДАДЛАГАЖИГЧ ЭМЧИЙН “ТОГЛООМ” БОЛЖ БАЙНА
Өрхийн эмнэлгийн үйлчилгээ, оношилгоо сайн байвал хүн амын дундаж наслалт нэмэгддэг гэж олон улсад үздэг юм билээ.
Гэтэл өрхийн эмнэлэгийн эмч нар туршлага, мэдлэг хомс учраас иргэд ихэвчлэн шууд дүүргийн эмнэлэг бараадан ачааллыг улам нэмэгдүүлдэг. Өрхийн эрүүл мэндийн төвд нарийн мэргэжлийн эмч нар ажилладаг болчихвол хоёр, гуравдугаар шатлалын эмнэлгүүдийн ачаалал буурах нь гарцаагүй.
Дөнгөж сургууль төгссөн хүүхдүүдийг өрхийн эмнэлэгт хуваарилж суулгачихаад нарийн мэргэжлийн эмч нарын үзлэг хийдэг аппарат, тоног төхөөрөмжөөр хангаад байвал үүнийг ямар эрүүл тогтолцоо гэх вэ. Уг нь эмзэг, өвчлөмтгий бүлгийнхэнд үйлчилдэг анхан шатны байгууллага нь хамгийн чадавх сайтай байх учиртай. Гэтэл Монголд хамгийн чадавх сул байгууллага нь өрхийн эмнэлэг болоод байна. Хатуухан хэлэхэд, хүүхэд, хөгшидгүй дадлагажигч эмчийн “тоглоом” болж байна.
Сэтгэгдэл (19)